Jak miód wspiera naszą odporność?

Miód od wieków uważany jest za naturalny skarb, który poprawia smak potraw i posiada liczne właściwości zdrowotne. Jego skład pełen witamin, minerałów i antyoksydantów sprawia też, że jest szeroko wykorzystywany w tradycyjnej medycynie. Jaka działa miód na układ odpornościowy i dlaczego warto wprowadzić go do codziennego jadłospisu?

Miód a odporność

Miód to naturalny produkt pszczeli, który składa się w 70-80% z cukrów, a w 10-20% z wody. Już w starożytności stosowano go przy różnych dolegliwości. Jego popularność wynika z wyjątkowych właściwości zdrowotnych i bogatego składu, który wspiera nasz organizm, w tym układ odpornościowy.

W kontekście odporności miód działa w 2 głównych obszarach:

• wspieranie odporności wrodzonej – miód pomaga wzmocnić pierwszą linię obrony organizmu, czyli odporność wrodzoną. Aktywuje makrofagi i neutrofile, które odpowiadają za szybkie usuwanie patogenów. Dodatkowo stymuluje produkcję peptydów, które zwiększają odporność organizmu. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazują także, że miód może wspierać produkcję interferonów i białek, które wzmacniają odpornośća (https://www.mdpi.com/2076-3921/14/1/71, dostęp online: 25.07.2025);
• modulacja odporności adaptacyjnej – miód wpływa również na odporność adaptacyjną, czyli tę, która „zapamiętuje” patogeny i reaguje na nie w przyszłości. Stymuluje aktywność limfocytów T, które pomagają w utrzymaniu równowagi między różnymi grupami komórek odpornościowych. Miód wspiera także produkcję przeciwciał przez limfocyty B.

Dowiedz się więcej na temat tego, jak składniki pochodzenia naturalnego wpływają na organizm.

Składniki miodu wpływające na odporność

Właściwości immunomodulujące miodu wynikają głównie z obecności substancji aktywnych, które wspomagają organizm w prawidłowej reakcji odpornościowej. Są to przede wszystkim:

• związki fenolowe i flawonoidy – naturalne antyoksydanty, które neutralizują wolne rodniki i chronią komórki układu odpornościowego przed stresem oksydacyjnym;
• oligosacharydy – miód zawiera fermentowane cukry, które mogą przyczyniać się do wytwarzania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA). Substancje te modulują odpowiedź immunologiczną i wspierają równowagę mikroflory jelitowej, co wpływa na funkcjonowanie całego układu odpornościowego;
• białka i składniki wysokocząsteczkowe – niektóre rodzaje miodu (np. manuka) zawierają białka roślinne (arabinogalaktany), które aktywują odpowiedź immunologiczną poprzez pobudzanie receptorów na komórkach odpornościowych.

Jaki miód na odporność wybrać?

Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów miodu, które różnią się pod względem właściwości i działania na układ odpornościowy. Warto sięgać przede wszystkim po polskie miody, które są cenione za wysoką jakość i naturalny skład.

• Miód lipowy Dzięki obecności terpenów i polifenoli skutecznie wspiera odporność .
• Miód gryczany charakteryzuje się dużą zawartością polifenoli, enzymów oraz żelaza. Wspiera organizm i i długotrwale utrzymuje swoje właściwości. Poleca się go szczególnie osobom z obniżonym poziomem żelaza i w okresie rekonwalescencji. 
• Miód kasztanowy jest bogaty w witaminę C, flawonoidy oraz enzymy, dzięki czemu można go stosować jako składnik wspierający odporność organizmu. Dzięki swoim właściwościom  antyoksydacyjnym wspiera mechanizmy obronne organizmu.
• Miód manuka zawiera dużą ilość MGO (methylglyoxal), który zapewnia silne działanie wspierające odporność. (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5302252/, dostęp online: 25.07.2025). Dzięki temu warto wprowadzić go do diety w okresie obniżonej odporności.
• Miód akacjowy ma łagodny smak i jest dobrze tolerowany przez dzieci oraz osoby z wrażliwym przewodem pokarmowym.
• Ze względu na zróżnicowany skład miód wielokwiatowy jest źródłem wielu witamin, minerałów i enzymów, które wspierają układ odpornościowy. To doskonały wybór w stanach osłabienia organizmu oraz jako codzienne wsparcie zdrowia.

Sprawdź też, jak działa werbena dla dobrej kondycji układu oddechowego i skóry.

Jak spożywać miód, aby wesprzeć jego działanie?

Aby w pełni wykorzystać właściwości prozdrowotne miodu, warto pamiętać o kilku zasadach dotyczących jego spożycia:

• regularność i odpowiednia ilość – miód może skutecznie wspierać naszą odporność, jeśli wprowadzimy go na stałe do codziennej diety. Zaleca się spożywanie około 1-2 łyżeczek miodu dziennie, szczególnie w okresach takich jak jesień czy zima, kiedy nasza odporność jest naturalnie obniżona;
• sposób podawania – najlepiej spożywać miód rano, na czczo, około 20-30 minut przed pierwszym posiłkiem. Należy rozpuścić go w letniej wodzie (nie gorącej), aby nie zniszczyć cennych enzymów i składników aktywnych;
• łączenie z odpowiednimi składnikami – miód może działać jeszcze skuteczniej, jeśli połączymy go z innymi naturalnymi składnikami o właściwościach wspierających zdrowie. Doskonałą kombinacją są czosnek, imbir i cytryna, które razem z miodem wzmacniają działanie układu odpornościowego , a także dostarczają dodatkowej porcji witamin, zwłaszcza witaminy C;
• wybór wysokiej jakości miodu – warto sięgać po produkty naturalne, niepodgrzewane i pochodzące z lokalnych pasiek, które zachowują pełnię właściwości prozdrowotnych;
• zachowanie ostrożności podczas stosowania – miód nie jest odpowiedni dla dzieci poniżej 1. roku życia, ze względu na ryzyko botulizmu, który może być niebezpieczny dla niemowląt. Osoby uczulone na produkty pszczele oraz osoby z cukrzycą powinny skonsultować spożycie miodu z lekarzem.

Do czego można dodać miód?

Miód doskonale komponuje się z różnorodnymi produktami, wzbogacając je o naturalną słodycz i cenne właściwości zdrowotne. Warto dodać go do:

• letniej herbaty – dodaj łyżeczkę miodu do herbaty, pamiętając przy tym, żeby napój nie był zbyt gorący;
• jogurtu – miód świetnie komponuje się z jogurtem naturalnym i świeżymi owocami;
• owsianki – dla naturalnej słodyczy i wzbogacenia wartości odżywczych;
• mleka – łyżeczka miodu rozpuszczona w letnim mleku przed snem łagodzi kaszel, działa uspokajająco i wspiera regenerację organizmu podczas snu;
• sosu do sałatek – miód w połączeniu z octem balsamicznym lub cytryną tworzy świetny, naturalny sos do sałatek, nadając im słodko-kwaskowatego smaku;
• deserów i ciast – miód może być używany jako naturalny słodzik w ciastach, babeczkach czy innych deserach, zastępując cukier i wnosząc do wypieków unikalny smak.

Miód na odporność – podsumowanie

Miód to pyszny dodatek do wielu potraw, a także naturalny produkt wspierający naszą odporność. Jego bogaty skład, pełen witamin, minerałów i antyoksydantów, wzmacnia zarówno odporność wrodzoną, jak i adaptacyjną, a także poprawia regenerację organizmu. Szczególnie polecane są miody pochodzące z lokalnych pasiek, takie jak lipowy, gryczany i kasztanowy, które wykazują silne działanie antybakteryjne. Ważne, aby nie podgrzewać miodu do wysokich temperatur i nie podawać go dzieciom poniżej 1. roku życia oraz osobom uczulonym na produkty pszczele.

Bibliografia

1. Abuelgasim H., Albury C., Lee J., Effectiveness of honey for symptomatic relief in upper respiratory tract infections: a systematic review and meta-analysis, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32817011/, [dostęp online: 25.07.2025].
2. Alvarez-Suarez J., Gasparrini M., Forbes-Hernandez T., Mazzoni L., Giampieri F., The Composition and Biological Activity of Honey: A Focus on Manuka Honey, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5302252/, [dostęp online: 25.07.2025].
3. Bąbkowska M., Janda-Milczarek K., Właściwości prozdrowotne wybranych miodów, https://www.researchgate.net/publication/327900157_Wlasciwosci_prozdrowotne_wybranych_miodow, [dostęp online: 25.07.2025].
4. Kwon E., Kim B., Kim Y., Na S., Han S., Woo S., Choi H., Mon S., Hovenia dulcis Thunb. Honey Exerts Antiviral Effect Against Influenza A Virus Infection Through Mitochondrial Stress-Mediated Enhancement of Innate Immunity, https://www.mdpi.com/2076-3921/14/1/71, [dostęp online: 25.07.2025].